1. Giấc ngủ quan trọng thế nào?

Ngoài việc tiếp tục duy trì các chức năng cơ thể căn bản như hô hấp, tuần hoàn... thì ngủ là trạng thái không có ý thức tự nhiên.

Giấc ngủ là một trạng thái đồng bộ cao, tăng cường sự tăng trưởng và trẻ hóa của hệ miễn dịch, thần kinh, xương và hệ thống cơ bắp. Hormone tăng trưởng cũng được tiết ra trong quá trình ngủ, đồng thời nó cũng có tác dụng kích thích tái tạo lại mô ở người trưởng thành.

Ngủ giúp cơ thể bổ sung năng lượng sau một ngày dài tiêu thụ. Hằng ngày áp lực công việc nhiều khiến cơ thể chúng ta hao tốn năng lượng rất lớn. Nếu không được bổ sung năng lượng sẽ khiến cơ thể suy sụp nhanh chóng. Ngủ cũng là thời gian cơ thể tự tái tạo và phục hồi.

Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng tích cực.

2. Tác hại khi thiếu ngủ

2.1. Ảnh hưởng trực tiếp đến làn da

Thiếu ngủ biểu hiện ở những quầng thâm quanh mắt, da khô xỉn và màu da không đồng đều... là các dấu chứng của lão hóa da tiến triển.

Thiếu ngủ khiến cơ thể không sản sinh ra hormone sinh trưởng mà lần lượt tạo ra cortisol, một loại hormon căng thẳng, có thể phá vỡ nhiều collagen trong cơ thể. Khi hormone cortisol tăng còn làm tăng tình trạng viêm do mụn và có thể khiến làn da hình thành nếp nhăn sớm, gây ra lão hóa da.

Thiếu ngủ dẫn đến căng thẳng cũng là nguyên nhân khiến tình trạng mụn trứng cá tồi tệ hơn do da tiết nhiều bã nhờn. Nếu thiếu ngủ, cơ thể sẽ trở nên chậm chạp; da bị mất nước, trở nên khô và nhạy cảm hơn. Và dù bạn có sử dụng các cách các sản phẩm chăm sóc da, dưỡng da kỹ và tốt đến mấy, nhưng nếu thiếu ngủ thì cũng không mang lại hiệu quả làm đẹp cho làn da.

Trong khi ngủ, lớp biểu bì trên da sẽ sản sinh ra các tế bào mới thay thế cho các tế bào chết. Để quá trình này diễn ra tốt nhất, nên bắt đầu đi ngủ từ 21 giờ và tối đa không nên thức sau 23 giờ. Sự trao đổi chất của da được tiến hành từ khoảng 22 giờ đến 4 giờ sáng. Thời gian từ 1-2 giờ sáng là lúc các tế bào da tái sinh mạnh mẽ, gấp 8 lần so với bình thường. Do đó lúc này cần phải ngủ sâu giấc.

Ngoài ra, khi ngủ sâu giấc và ngủ đủ thời gian, cơ thể sẽ sản xuất hormone insulin và lượng hormone cortisol sẽ giảm, từ đó kích thích việc sản xuất collagen.

Do đó, để có làn da khỏe mạnh, cần ngủ đủ giấc vừa giúp khôi phục sự cân bằng độ ẩm tự nhiên của da vừa giúp da đàn hồi tốt, khỏe mạnh hơn. Do vậy ngủ sớm, ngủ đủ, ngủ sâu giấc và dậy sớm vừa giúp loại trừ mệt mỏi toàn thân, tinh thần sảng khoái và giúp làn da nkhoẻ đẹp.

2.2. Giảm trí nhớ

Thiếu ngủ là nguyên nhân dẫn tới suy giảm hoạt động của não bộ, khiến protein beta-amyloid tích tụ dần trong não. Nồng độ cao của protein beta-amyloid này sẽ làm rối loạn giấc ngủ, tạo nên một quy trình độc hại dẫn đến kết quả là bệnh Alzheimer, suy giảm trí nhớ.

Thiếu ngủ làm thay đổi đồng hồ sinh học cơ thể, giảm mức sản xuất chất chống oxy hóa glutathione (bảo vệ cơ thể khỏi suy giảm trí nhớ như Alzheimer).

Do đó, những người phải làm việc qua đêm, mất ngủ, ít ngủ… dễ có nguy cơ làm suy giảm hệ thống miễn dịch, gia tăng các triệu chứng suy giảm nhận thức nhẹ.

2.3. Dễ mắc các bệnh mạn tính

Ngoài cảm giác chếnh choáng, mệt mỏi hoặc cáu kỉnh, thiếu ngủ còn ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất nói chung khiến cơ thể dễ mắc các bệnh mãn tính, béo phì, thậm chí tử vong sớm do thiếu ngủ làm hệ thống miễn dịch bị suy yếu.

- Các bệnh về tim mạch: Khi thiếu ngủ hệ thần kinh giao cảm hoạt động nhiều hơn, mạch máu co lại, huyết áp tăng, tạo áp lực thêm cho trái tim. Hơn nữa, khi ngủ ít, cơ thể cần nhiều insulin hơn để duy trì mức độ đường huyết bình thường, do đó có tác động xấu tới mạch máu và tim.

Thiếu ngủ sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, dễ mắc bệnh.

- Thừa cân béo phì: Khi bị thiếu ngủ, mất ngủ sẽ khiến cho cơ thể luôn ở trong tình trạng mệt mỏi, căng thẳng; các cơ quan trong cơ thể kém hoạt động. Khi nạp năng lượng vào cơ thể bằng thức ăn nhưng lại ngủ quá nhiều khiến năng lượng không được tiêu hao. Kết quả là năng lượng và các chất dinh dưỡng dư thừa sẽ tích tụ thành lượng mỡ thừa trong cơ thể. Hơn nữa, khi thức đêm, khó ngủ ít vận động lại có thói quen ăn vặt nhiều dẫn đến bị thừa cân, béo phì.

- Đái tháo đường: Thiếu ngủ sẽ làm mất cân bằng insulin do cơ thể cần nhiều để duy trì lượng đường huyết. Insulin là dây dẫn của glucose đến các cấu trúc tế bào có ảnh hưởng trực tiếp tới bệnh đái tháo đường. Ngoài ra, khi bị thiếu ngủ sẽ dẫn đến viêm cứng lòng mạch máu vì gia tăng hormon gây stress dẫn đến các nguy cơ dẫn tới bệnh đái tháo đường.

3. Ngủ bao nhiêu là đủ?

Mỗi người có thể trạng và lối sống khác nhau, nên không phải ai cũng cần được ngủ cùng lượng thời gian nhất định. Tùy độ tuổi cũng sẽ cần thời gian ngủ khác nhau. Thông thường người lớn cần ngủ 7-8 giờ/ngày.

Dù vậy, thực tế vẫn có rất nhiều người chỉ ngủ 5-6 tiếng mỗi ngày là đủ năng lượng cho hôm sau. Trong khi có những người quen ngủ 8 tiếng/ngày chỉ cần ngủ ít hơn một chút là sẽ trở nên kiệt quệ gần như ngay lập tức.

Nhưng điều đó không có nghĩa bạn có quyền cắt giảm thời gian ngủ. Sự thật là dù những người ngủ ít không cảm thấy mệt mỏi, nhưng về lâu dài, sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, huyết áp, mạch máu và thậm chí, giảm tuổi thọ.

Không nhất thiết phải ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, mà có thể là 7 tiếng hoặc 9 tiếng. Quan trọng sau khi thức dậy, cơ thể cảm thấy sảng khoái, thoải mái và không còn cảm giác thiếu ngủ, tức là bạn đã ngủ đủ giấc.

Nếu vô tình bị tỉnh giấc vào ban đêm, giấc ngủ không liên tục, dù cố gắng ngủ lại nhưng không được, có nghĩa giấc ngủ đã đủ. Thay vì cố gắng ngủ tiếp, hãy đứng dậy đi lại hoặc tập thể dục nhẹ nhàng. Điều này sẽ giúp sức khỏe được cải thiện đáng kể.

Thông thường, phải mất 15-20 phút để đi vào giấc ngủ. Nếu bạn ngủ ngay, tức đang thiếu ngủ một cách báo động. Còn nếu tới 1 giờ sau vẫn chưa ngủ được, có thể do trước đó đã ngủ quá nhiều hoặc bạn đang bị bệnh mất ngủ.

Để có giấc ngủ sâu cần:

• Trước khi ngủ 2 giờ tránh sử dụng máy tính, điện thoại thông minh

• Lên danh sách những công việc cần làm giúp giảm bớt suy nghĩ khi lên giường.

• Tìm nơi thoái mái để ngủ.

• Mang tất khi ngủ.

• Nghe nhạc nhẹ trước khi ngủ...

BS.Nguyễn Thanh Ngoan

Tag:thiếu ngủ, bệnh mất ngủ