Một tổng quan tài liệu mới các nghiên cứu sử dụng các thuật ngữ "nghiện yêu", "yêu bệnh lý" và "hành vi nghiện" cho thấy sự liên can của  hệ thống thưởng dopamin của não cũng như hệ thống sinh học liên quan đến sự gắn kết.

"Chúng tôi tự hỏi, ở nơi nào mà tình yêu vốn là một cảm giác lành mạnh lại biến thành sự nghiện ngập?  Và tiêu chí cho chứng nghiện yêu cùng những hành vi có tính chất phá hủy và rối loạn chức năng của nó là gì?" Vineeth P. John, MD, giáo sư tâm thần và sức khỏe hành vi tại Đại học Khoa học sức khỏe Texas ở Houston, phát biểu trong một cuộc họp báo tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Tâm Thần Mỹ năm 2014.

Tuy nhiên, ông nói với Medscape Medical News rằng điều quan trọng là làm sao để không y khoa hóa những tình yêu tuy sâu đậm nhưng vẫn bình thường . Thay vào đó, các bác sĩ cần quan tâm xem bệnh nhân có bất chấp nguy hiểm để duy trì một mối quan hệ hoặc có biểu hiện níu giữ nghiêm trọng trong thời gian dài sau khi chia tay, dù biết mối quan hệ đã kết thúc.

Các nhà nghiên cứu lưu ý "Một nhu cầu cấp thiết là chúng ta cần có một khái niệm tốt hơn về chứng nghiện yêu từ cả hai quan điểm : định danh bệnh học và  sinh học thần kinh".

"Đây sẽ là bước đầu tiên trong việc đưa ra các nghiên cứu có kiểm soát nhằm đánh giá đúng hiệu quả các biện pháp can thiệp tâm lý và dược lý khác nhau trong việc điều trị chứng bệnh thú vị này."

Thiếu kiểm soát

Tiến sĩ John báo cáo rằng các nhà nghiên cứu muốn đặt câu hỏi liệu chứng nghiện yêu này có thật và nếu như vậy, nó có phải là một dạng rối loạn có thể chẩn đoán được?

Họ định nghĩa chứng nghiện yêu là một mẫu hình của những hành vi kém thích nghi và sự quan tâm đặc biệt đối với 1 hoặc thậm chí nhiều đối tượng có quan hệ tình cảm đến mức làm tổn hại những mặt hoạt động khác của cuộc sống. Kết quả của việc này là sự thiếu kiểm soát và tác động tiêu cực trầm trọng đến các mặt hoạt động khác của cuộc sống.

Mặc dù nó có thể xảy ra đồng thời với sự phụ thuộc chất gây nghiện, các rối loạn tình dục hoặc cờ bạc. Bản thân nó cũng có thể được xem là một hành vi nghiện, như là một phần của rối loạn khí sắc, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, hoặc thậm chí một phần của bệnh xung động yêu đương.

"Người ta cho rằng nó ảnh hưởng đến khoảng 3% dân số. Và trong một số nhóm thanh thiếu niên nhất định, tỉ lệ này có thể lên tới 25%", bác sĩ John nói.

Ông nói thêm rằng những cá nhân có nguy cơ mắc chứng này cao nhất  bao gồm những người có khái niệm non nớt về tình yêu, khả năng thích nghi với môi trường xã hội không tốt, hoặc tính bốc đồng và lo lắng ở mức độ cao. Những người này là những người lưỡng lự - lo âu, hoặc "những người tự yêu mình quyến rũ"; hoặc có sự phụ thuộc cảm xúc trầm trọng.

Kết quả phân tích cho thấy, hình ảnh "người yêu" của người tham gia thí nghiệm gây kích hoạt trong thân não, các khu vực mái bụng phải (VTA) và nhân đuôi. Những khu vực này đã được chứng minh là trung tâm của những chức năng như sự thưởng, bộ nhớ, việc học tập, và liên quan đến vấn đề lạm dụng chất gây nghiện.

Ngoài ra các rối loạn nghiện và gắn kết cùng chia sẻ những vòng lập thần kinh thông qua qua VTA đến nucleus accumbens.

"Vì vậy về cơ bản những gì chúng ta cần xem xét là vấn đề gắn kết", ông nói.

Các phân tử tình yêu

Ông cũng nói rằng 4 "phân tử tình yêu" có thể bao gồm dopamine (kích động ham muốn và tạo điều kiện cho sự lặp lại của hành vi tình yêu), oxytocin (điều hòa hành vi xã hội), các hormone dạng thuốc phiện (kích hoạt cảm giác khoái lạc) và vasopressin (ảnh hưởng đến hành vi bảo vệ ).

Điều thú vị là, những người đàn ông có  "gen đẳng vị 334 mã hóa cho thụ thể vasopressin (AVP R1A)" cho thấy sự kém ổn định trong các mối quan hệ.

"Nhưng khía cạnh hợp lý và thực tiễn nhất của chứng nghiện yêu là tìm hiểu phương pháp điều trị nó", bác sĩ John nói.

Bởi vì họ chỉ tìm thấy một vài nghiên cứu xem xét lợi ích của liệu pháp tâm lý và không có nghiên cứu nào đánh giá hiệu quả thuốc men cho chứng bệnh này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra những hướng dẫn giả định cho các biện pháp can thiệp nhắm vào triệu chứng.

Đối với liệu pháp tâm lý xã hội, họ đề nghị các biện pháp như nhóm tự hỗ trợ, liệu pháp nhận thức hành vi, liệu pháp phân tâm hoặc ghi danh vào chương trình trị liệu Những người nghiện tình dục và tình yêu ẩn danh.

Ngoài ra, họ đề nghị sử dụng các thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin và/hoặc thuốc chống trầm cảm để điều trị tình trạng suy nghĩ ám ảnh về đối tượng có quan hệ tình cảm; thuốc điều hòa khí sắc để điều trị tâm trạng bất ổn hoặc tình trạng tìm kiếm nhiều bạn tình; thuốc điều hòa khí sắc, thuốc chống loạn thần, naltrexone hoặc buprenorphine để điều trị hành vi xung động tìm kiếm các bạn tình và oxytocin hoặc vasopressin trong điều trị khiếm khuyết về vấn đề gắn kết.

 “Có thể đưa ra những liệu pháp dược lý để điều trị những trục trặc trong vấn đề tình yêu dựa trên các chất nền sinh học thần kinh", bác sĩ John nói.

"Nhưng đây là một khái niệm trong tương lai. Chúng ta không thể y khoa hóa những cảm xúc cao quý của con người. Chứng nghiện đặc biệt này phải trầm trọng đến mức làm tổn hại những mặt hoạt động khác của cuộc sống và gây ra đau khổ về mặt tâm lý đáng kể. Và việc điều trị phải hoàn toàn dựa trên sự tự nguyện," ông nói thêm.

"Nhìn chung, đến lúc phải suy nghĩ về bệnh nhân của chúng ta, hoặc ít nhất là một nhóm nhỏ trong số họ đang phải chịu đựng đau khổ liên quan đến vấn đề gắn kết."

Một vấn đề xứng đáng được đeo đuổi

"Tôi nghĩ rằng đây là một lĩnh vực nghiên cứu rất quan trọng", ông Jeffrey Borenstein, MD, chủ tịch và giám đốc điều hành của Tổ chức nghiên cứu não bộ và hành vi tại thành phố New York cho biết.

"Gắn kết là vấn đề vô cùng quan trọng vì nó liên quan đến các chứng bệnh khác mà chúng tôi đang điều trị, bao gồm một số các rối loạn nhân cách," ông nói thêm.

Bác sĩ Borenstein, người không tham gia vào nghiên cứu này, là điều phối viên của cuộc họp báo.

Ông lưu ý rằng phương pháp tiếp cận nghiên cứu về chứng nghiện yêu rất thú vị.

"Rõ ràng là bác sĩ John không nói rằng chúng ta có thuốc điều trị bệnh này hoặc là nên điều trị nó. Nhưng tôi nghĩ rằng đây là một lĩnh vực xứng đáng cho chúng ta tìm hiểu thêm", bác sĩ Borenstein kết luận./.

Bs Lê Quốc Nam (dịch từ Medscape - 'Love Addiction': Biology Gone Wrong? - Deborah Brauser - ngày 07 tháng 5 năm 2014 )

American Psychiatric Association's 2014 Annual Meeting. Abstract NR8-35. Poster presented May 6, 2014.

Phòng Khám Tâm lý y khoa – Tâm thần kinh Quốc Nam

Tag:nghiện sex, bệnh, công việc, tài chính, thú vui, internet, mất tự chủ. sức khoẻ, tình cảm và pháp luật