1.Nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi

Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi xảy ra chủ yếu do quá trình lão hóa. Thông thường sau tuổi 25, con người chúng ta mỗi ngày sẽ có khoảng 3.000 tế bào thần kinh bị phá hủy, không thể phục hồi. Quá trình này diễn ra nhanh hơn ở tuổi 60, ở độ tuổi 60 - 65 sẽ có một số ít người mắc chứng suy giảm trí nhớ, và ở độ tuổi 85 tỷ lệ này có thể lên tới 50%.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến giảm trí nhớ ở người cao tuổi, trong đó chủ yếu là nguyên nhân sau:

  • Suy giảm trí nhớ do tuổi tác: Theo ghi nhận tuổi càng cao thì cơ thể sẽ càng bị lão hóa nhanh chóng, từ các cơ quan trong cơ thể cho tới não bộ khiến tình trạng rối loạn trí não về ghi nhớ, tập trung, tư duy. Bởi vậy, nếu khi mắc suy giảm trí nhớ không được giám sát, khơi gợi trí nhớ sẽ dễ rơi vào tình trạng lãng quên hoàn toàn.

Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi cần lưu ý gì? - Ảnh 1.

Người cao tuổi thường xuyên thực hiện các bài tập luyện trí nhớ như tập tính nhẩm cộng, trừ, nhân, chia, chơi đố chữ…

  • Suy giảm trí nhớ do bệnh lý:  Một số ghi nhận cho thấy suy giảm trí nhớ có thể do các bệnh lý trong đó thường thấy là bệnh: viêm não, tai biến mạch máu não, bệnh Alzheimer…người ta còn thấy sau chấn thương cũng có thể suy giảm trí nhớ. Tình trạng suy giảm ngắn hạn hay dài hạn tùy thuộc vào từng loại bệnh và từng cá nhân.

  • Suy giảm trí nhớ do sử dụng các loại thuốc chữa bệnh: Nhiều tình trạng suy giảm trí nhớ do người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính phải dùng thuốc điều trị dài ngày. Người ta thấy nhiều loại thuốc điều trị bệnh có tác dụng phụ nếu sử dụng dài ngày gây ra suy giảm trí nhớ.

2. Dấu hiệu suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi

Ở người cao tuổi có biểu hiện suy giảm trí nhớ có biểu hiện như: Người bệnh cao tuổi khó khăn trong công việc hàng ngày, bối rối khi mặc quần áo, nấu ăn hay vệ sinh cá nhân.

Đôi lúc người cao tuổi sẽ quên đi các từ đơn giản, khó mô tả, khó giao tiếp. Người bệnh thường quên địa điểm muốn đến hay đường về nhà, nhầm lẫn giữa ban ngày và ban đêm.

Người bệnh còn thay đổi tâm trạng thất thường không lý do, ít bộc lộ cảm xúc hơn so với trước đây. Tâm lý người bệnh có cảm giác khó chịu, hờ hững, bồn chồn, dễ bị kích động trong các tình huống khác nhau.

3. Cần làm gì khi người cao tuổi suy giảm trí nhớ?

Người lớn tuổi dễ bị suy giảm trí nhớ nhất là ở tuổi càng cao thì tình trạng càng nhiều nhưng vẫn có thể cải thiện hiệu quả. Nếu phát hiện các triệu chứng hay quên nên đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa nội thần kinh để được chẩn đoán, xác định nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ và có hướng điều trị phù hợp.

3.1.Đối với người cao tuổi suy giảm trí nhớ liên quan đến các bệnh lý

Việc điều trị ở dạng suy giảm trí nhớ do liên quan đến các bệnh lý thì cần được bác sĩ xác định nguyên nhân, do bệnh lý nào gây ra thì sẽ được bác sĩ chỉ định điều trị chỉ định cụ thể. Với nguyên tắc nếu phát hiện sớm suy giảm trí nhớ thì có thể điều trị khỏi hoặc có thể làm chậm tiến trình phát triển của bệnh, giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Tùy từng bệnh lý bệnh nhân mắc phải mà các loại thuốc sử dụng hoặc các phương pháp điều trị cũng khác nhau. Trong các trường hợp này, bệnh nhân cần đi khám thường xuyên để theo dõi diễn tiến của bệnh và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt các bệnh lý, từ đó cải thiện tình trạng suy giảm trí nhớ.

Ngoài việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, để duy trì và tăng cường trí nhớ người bệnh cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng đa dạng. Theo khuyến cáo người suy giảm trí nhớ cần bổ sung các thực phẩm giàu chất sắt, phốt pho, kẽm, các vitamin nhóm B, các loại chất béo tốt hay dầu thực vật. Với người lớn tuổi cần tránh những căng thẳng, lo âu, mất ngủ…sẽ cải thiện được tình trạng này. 

3.2. Đối với người cao tuổi suy giảm trí nhớ do tuổi tác

Với người cao tuổi suy giảm trí nhớ do tuổi tác là một trình tự lão hóa tự nhiên. Bởi vậy, những người bệnh này thường không cần phải điều trị bằng thuốc mà chỉ cần áp dụng các biện pháp hỗ trợ cải thiện các hoạt động trí não, luôn luyện tập khả năng ghi nhớ. Các hoạt động rèn luyện trí nhớ được khuyến cáo là: Thường xuyên đọc sách báo, giao tiếp xã hội, chơi cờ…; Liệt kê danh sách công việc trong ngày cần làm để tránh quên việc, lập thời gian biểu cho công việc hàng ngày.

Cần tạo một số thói quen dễ nhớ khi lớn tuổi như: để mũ, chìa khóa ở một số nơi nhất định, lặp lại tên người vừa mới gặp, lưu giữ các tài liệu thông tin, hình ảnh ở nơi dễ nhớ.

Vấn đề rèn luyện thể lực cũng được khuyến cáo vì đây cũng là một cách giúp ghi nhớ hiệu quả nhờ khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu, hô hấp, giúp tăng cường cung cấp oxy và dinh dưỡng cho não bộ.

Tóm lại: Vấn đề suy giảm trí nhớ rất thường gặp ở người lớn tuổi. Khi già đi, những thay đổi bộ nhớ diễn ra tự nhiên của quá trình lão hóa . Nhưng đôi khi tình trạng suy giảm trí nhớ lại xảy ra sớm hơn so với tuổi tác nhất là chúng ta vừa trải qua đại dịch COVID-19. Vì vậy, nếu phát hiện sớm có vấn đề về trí nhớ cần đến cơ sở y tế để được khám và hỗ trợ.

TS. BS. Ngô Thị Phượng

Tag:suy giảm trí nhớ, Phòng hội chứng suy giảm trí nhớ, Alzheimer, suy giảm trí nhớ ở người trẻ, bổ sung dinh dưỡng cho người cao tuổi